4
ئیبراهیم حسێن
ئیبراهیم حسێنشیعاری لکم دینکم ولی دین، شيعارى تاكتيكى ئیسلامییەکان نییە بۆ سازان لەگەڵ مەدەنیەت و قبوڵکردنی ئازادی ئەوانی تر و ئازادی دینداری و بێدینی. بەڵکو شیعارێکە بۆ ئەوەی هەر کەس و هەر گروپ و دەست تاقمێک بڕوا لە دنیای خۆیدا و بە پێی ئەوەی کە مەزهەب و دینەکەی ڕێگەی پێدەدا و بە پێویستی دەزانێ ئەنجامی بدا بێ ئەوەی ئەوانەی تر کە بە جۆرێکی تر دنیا و ژیان دەبینن، مافی ئەوەیان هەبێ دەم بکەنەوە. ئیتر بەوانی تر چی کە ژن چۆن مامەڵە دەکرێ و چۆن حورمەتی ئینسانی و کۆمەڵایەتیەکەی هەتک دەکرێ، چۆن سێ سێ و چوار چوار دەقابەڵەی ئارەزوی پیاو دەکرێ و موڵکایەیەتیەکەی لەسەر پیاو تاپۆ دەکرێ. بەوانیتر کە سەر بەو مەزهەبە نین چی کە منداڵ و بە تایبەتی منداڵانی کچ چۆن هەتکی حورمەت دەکرێن و بە تاوانی ژن بوون لە ژیانی ئاسایی منداڵی بێبەری دەکرێن و حیجاب و مەقنەعە دەکرێن دەستدرێژی دەکرێتە سەر جسم و ڕۆحیان. لە مەلەکردن و ڕەقس و سەما و تێکەڵبوونی ئاسایی لەگەڵ هاوتەمەنەکانی خۆیان بێبەش دەکرێن.
یاسای بە شودانی کچانی منداڵ لە عێراق، ئەو پەلامارەی ئەخلاقی و کۆمەڵایەتیەی کە لە ئێران و ئەفغانستان و زۆرێکی تر لە وڵاتانی دوچاربوو بە پەتای ئیسلام و ئیسلامی سیاسی دەرهەق بە ژن پیادە دەکرێ خۆ لە هەمان دین و لە هەمان مەزهەبەوە هاتوە کە شیعاری لکم دینکم ولی دين، داوا دەکا دینی خۆیان بۆ خۆیان واز لێ بهێنین و دەخلمان پێوەیان نەبێ. ئایا ئازادیخوازی ئەمە قبوڵ دەکا؟ ئەگەر ئەمەی قبوڵ کرد کە لێیانگەڕێ ئەم بێمافکردنە دینی و مەزهبیە بە هەقی ژن پیادە بکرێ، هیچ لە ئازادیخوازیەکەی دەمێنێتەوە؟ بە بڕوای من نەخێر.
پۆستمۆدێرنیستەکان ساڵانێکی زۆر خەریکی پاساودانی ئەم پاشەکشە ئەخلاقی و کۆمەڵایەتیە بوون لە بەرامبەر پەلاماری دین و جوڵانەوە دینیەکان بۆ پاشەکشەکردن بە مەدەنیەت و بەها جیهانگیرە پێشووەکان لە پەیوەند بە ماف و حورمەتی ئینسانی ژن و هاوڵاتی دنیای ئەم سەردەمە بە بیانوی ئەوەی کە ئەم جۆرە هەڵسوکەوت و ڕەفتارە دەرهەق بە حورمەتی کۆمەڵایەتی ژن و بە گشتی هاوڵاتی بەشێکن لە پێکهاتەی کلتوری ئەو خەڵکانە و هیچ ئەشکالێکی تێدانیە. دنیا بۆ پۆستمۆدێرنێک بریتیە لە مۆزایکێکی ڕەنگاوڕەنگی پێکهاتو لە دینەکان و کلتورەکان کە هەر یەک لە مانەش کۆمەڵە بەهایەکی ئەخلاقی و فەرهەنگی خۆی هەیە کە دەبێ قبوڵ بکرێن, چونکە ماف، ئازادی و حورمەتی مرۆڤ شتێکی ڕێژەییە و ئەو کلتور و مەزهەبەکانن کە ئەو ڕێژەیە دیاری دەکەن.
ڕەهەندییە پۆستمۆدێرنەکانی کوردستانیش ساڵانێکی زۆر خەریکی چەکوشکاری ڕێژەگەرایی کلتوری بوون بۆ دروستکردنی پردێک بۆ سازش لەگەڵ دەزگای دین و جوڵانەوەی کەللەشەقی ئیسلامی سیاسی.
بۆیە لکم دینکم ولی دین شیعاری سازشی پۆپۆلیستی و خەڵقگەرایانی چەپە بۆ سازش لەگەڵ دەزگای تۆقێنەر و خوێن ڕێژی دین و دینی سیاسی و بە تەواوی کۆنەپەرەستانەیە و بە زیانی ئازادیخوازی و جوڵانەوەی ڕزگاری لە کابوسی دین و ڕزگاری فەرهەنگیە. شیعارێکە بۆ دۆڕانێکی ئەخلاقی و کۆمەڵایەتی.
٢.١.٢٠٢٥
